Το έπος του ’40 είναι μια ανεξάντλητη πηγή ψυχικού μεγαλείου και δόξας. Η μνημειώδης μάχη του Έλληνα στρατιώτη, που σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της ανθρωπότητας αψήφησε την πρόκληση του ιταλικού φασισμού και τσάκισε το μύθο του μέχρι τότε αήττητου εχθρού. Τότε που ήταν η ζοφερότερη φάση του Β’ παγκόσμιου πολέμου, όταν η Ευρώπη, ο κόσμος όλος, ήταν τυλιγμένος σ’ ένα πέπλο απόγνωσης και τρόμου και η Αγγλία, μόνη, ηττημένη σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της αυτοκρατορίας της.
Η μνήμη του ’40 αποτελεί εθνικό κεφάλαιο και ανήκει σε όλους τους Έλληνες. Η ιαχή «αέρα» θα αντηχεί πάντα μέσα μας, σαν μυστική φωνή του γένους, σαν προσταγή εθνικής πίστης και ιστορικής μνήμης.
Ακόμα, γυναίκες, γέροι και παιδιά πέτρα στην πέτρα, σκαρφάλωναν για ν’ ανεβάσουν στις κορφές της Πίνδου, κανόνια, οβίδες, κουβέρτες, ψωμί. Ξένοι, εχθροί και φίλοι, υμνούν το ήθος και το πνεύμα των Ελλήνων.Για όσους έζησαν εκείνη την εποχή εκτός Ελλάδας, για τους απόδημους αλλά και για τους ξένους, δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι το κέντρο του κόσμου είχε γίνει η Ελλάδα.
- Με την κατάκτηση της Κρήτης από τους Γερμανούς στις αρχές Ιουνίου του 1941, έπεσε η αυλαία της εφτάμηνης αντίστασης του ελληνικού λαού στον καταχτητή. Η αντίσταση της «μικρής Ελλάδος», όπως θέλουν να την αποκαλούν εχθροί και «φίλοι», άλλαξε την πορεία του Β΄παγκόσμιου πολέμου. Χάλασε τα σχέδια του Άξονα. Αυτά λένε ξένοι ιστορικοί. Η επίθεση των Ιταλών στις 28 του Οκτώβρη του 1940 έμελλε να κάνει το μήνα αυτόν έναν από τους μοιραίους μήνες του πολέμου, έναν από τους μήνες που έδωσε καινούργια τροπή στον πόλεμο. Χάλασε τα σχέδια του Άξονα στα Βαλκάνια.Ο Χίτλερ σε γράμμα προς το Μουσολίνι έγραφε ότι «είναι αποφασισμένος να εξουδετερώσει τον αγγλικό κίνδυνο στην Ελλάδα, αλλά πρέπει να παραδεχθεί το γεγονός πως οποιαδήποτε μεγάλης κλίμακας επιχείρηση είναι αδύνατη στα Βαλκάνια πριν από το μήνα Μάρτη. Η αποτυχία των Ιταλών στην Ελλάδα νεκρώνει το σχέδιο «Φέλιξ» πριν ακόμα αρχίσει η εφαρμογή του.Στις 17 Δεκεμβρίου ο Χίτλερ υπογράφει το σχέδιο «Μαρίτα» και λέει στους στενούς του φίλους για το σχέδιο πως «η ιταλική συμβολή είναι ανύπαρκτη, αλλά η στρατηγική θέση της Ιταλίας είναι εξαιρετικά σημαντική, για να μπορέσω να δεχθώ να βγει από τον πόλεμο με μια κατάρρευση».Η εποποιία του ένδοξου στρατού μας, οδήγησε στην οικτρή αποτυχία και την ταπείνωση του ιταλικού φασισμού, βασικού σύμμαχου του γερμανικού φασισμού και έδωσε την πρώτη νίκη των συμμάχων κατά του άξονα.
- Ο Χίτλερ είπε στους στρατηγούς του: "θα αναβληθεί επί τέσσερις εβδομάδες η έναρξη της επιχείρησης «Μπαρμπαρόσα». Το ΟΧΙ των Ελλήνων καθυστέρησε πάνω από έναν μήνα καλοκαιριού και το φθινόπωρο και ο κρύος ρωσικός χειμώνας πάγωσε τους Γερμανούς στρατιώτες και δυσκόλεψε τη γερμανική μηχανή στους δύσβατους δρόμους της απέραντης Ρωσίας.
Τo Φλεβάρη του 1945 ο Χίτλερ ομολόγησε στους στρατηγούς του τα αιτία καθυστέρησης της επίθεσης στη Σοβιετική Ένωση λέγοντας: «Αναγκασθήκαμε παρά τη θέλησή μας να επέμβουμε στα γεγονότα των Βαλκανίων, απ’ όπου ακολούθησε αναπόφευκτα η καταστρεπτική καθυστέρηση της προετοιμασίας μας κατά της Ρωσίας.» Σε συνομιλίες του με τον Μαρτίν Μπόρμαν χαρακτήριζε την εκστρατεία του Μουσολίνι στην Ελλάδα "ως την αφορμή που χάσαμε τον πόλεμο". Στο συμμαχικό δικαστήριο της Νυρεμβέργης και οι Γερμανοί στρατηγοί αποκάλυψαν ότι αρχικώς η εκστρατεία κατά της Ρωσίας θα άρχιζε την 11η, 15η, ή το πολύ την 18η του Μάη. Πέρα τούτων, η ελληνική αντίσταση επέφερε αναστάτωση στα γερμανικά σχέδια για την εκδίωξη των Βρετανών από την Αίγυπτο και την Ανατολική Μεσόγειο καθυστέρησε τόσο, ώστε να μη παρουσιάζει για τους Γερμανούς τα πλεονεκτήματα εκείνα και τις μοναδικές προϋποθέσεις, οι οποίες υπήρχαν και δεν έγινε δυνατό να επανέλθουν ποτέ. Ο ιστορικός Ρίχτερ απορρίπτει την άποψη ότι η αντίσταση της Ελλάδας ενάντια στο φασισμό άλλαξε την ημερομηνία επίθεσης κατά της Ε.Σ.Σ.Δ.
Η μαρτυρίες του ίδιου του Χίτλερ, των Γερμανών στρατηγών στη δίκη της Νυρεμβέργης, του Στάλιν και του Ρώσου στρατάρχη Ζούκοφ που θα αναφέρω παρακάτω ανατρέπουν την άποψή του.Έχει επικρατήσει κυρίως στην ελληνική κοινωνία η μόνη γνωστή άποψη, ότι το ΟΧΙ των Ελλήνων ήταν αυτό που καθυστέρησε πάνω από ένα μήνα την έναρξη της επιχείρησης «Μπαρμπαρόσα» στη Σοβιετική Ένωση. Δεν είναι όμως μόνο αυτή. Το ΟΧΙ των Ελλήνων όχι μόνον καθυστέρησε την επίθεση στην Ε.Σ.Σ.Δ. πάνω από ένα μήνα, αλλά ήταν και η πρώτη νίκη των συμμάχων και οδήγησε και σε μια σειρά άλλων γεγονότων που άλλαξαν την πορεία του πολέμου.
- Η αντίσταση του λαού μας, όχι μόνο καθυστέρησε για έξι εβδομάδες την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα», αλλά ευνόησε πολύ τους «συμμάχους» μας Άγγλους, γιατί ο χρόνος αντίστασης της «μικρής συμμάχου Ελλάδος» κατά της Ιταλίας, τους έδωσε τη δυνατότητα να φέρουν το 1941 700 χιλιάδες και στις αρχές του 1942 ένα εκατομμύριο στρατό, από τις αποικίες μέσω του Σουέζ και να εξασφαλίσουν ναυτική και χερσαία υπεροχή στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Εγγύς και Μέση Ανατολή. Έτσι έκοψαν το δρόμο των Γερμανοιταλών προς την Κύπρο, το Λίβανο, την Παλαιστίνη, τη Μεσοποταμία, την Αίγυπτο και το Ιράν.
- Η ισχυροποίηση της Αγγλίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Εγγύς Ανατολή καθόρισε και τη στάση της Τουρκίας. Ανάγκασε την Τουρκία να κλειδώσει στο χρονοντούλαπο τις μυστικές διαπραγματεύσεις με την εχθρική πάντα Γερμανία προς την Ελλάδα και να κρατήσει ουδέτερη στάση. Πιστή στα σχέδια του Χίτλερ, η Τουρκία απέρριψε όλες τις προσπάθειες των συμμάχων, να την πείσουν να κηρύξει τον πόλεμο κατά του Άξονα. Ο Τσόρτσιλ στον 6ο τόμο των απομνημονευμάτων του αναφέρεται στο γεγονός αυτό. Δεν ξέρουμε ποια θα ήταν η εξέλιξη του πολέμου, αν η Τουρκία κήρυττε τον πόλεμο κατά της Σοβιετικής Ένωσης από την πλευρά του Καυκάσου.
- Από τις μυστικές επιστολές του Χίτλερ προς τον Μουσολίνι προκύπτει και ένα άλλο σημαντικό γεγονός που άλλαξε την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Χίτλερ έγραφε: «Το 1940 και τον Ιανουάριο του 1941 αποφάσισα να βάλω το σύρτη στη δυτική είσοδο της Μεσογείου. Για τον σκοπό αυτό συναντήθηκα με τον Πρόεδρο της Ισπανικής Κυβερνήσεως. Αν επέρχονταν τότε συμφωνία, θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί το «Μεγάλο Μεσογειακό Σχέδιό» μου. Ξαφνικά πληροφορήθηκα εμβρόντητος ότι η Ιταλία προτίθεται να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Τούτο υπήρξε και η αιτία της απρόοπτης επίσκεψής μου στη Φλωρεντία, την 28 Οκτωβρίου 1940. Η ατυχής αρχική έκβαση της Μάχης της Ελλάδος ενθάρρυνε τους Άγγλους να επιτεθούν νικηφόρα στη Λιβύη. Και τότε, για πρώτη φορά, ο στρατηγός Φράνκο φάνηκε διστακτικός. Από τότε όλες οι μελλοντικές προσπάθειες να πεισθούν οι Ισπανοί να μπουν στον πόλεμο στο πλευρό μας αποδείχθηκαν μάταιες. Όσον αφορά τις στρατιωτικές συνέπειες, αυτές απέβησαν, Ντούτσε, σοβαρές εις το έπακρον.Η Αγγλία θα έχει στην διάθεσή της ένα σχετικό αεροπορικών βάσεων, οι οποίες θα τη φέρουν όχι μόνον πλησιέστερα στις πετρελαιοπηγές του Πλοέστι, αλλά και σε άμεση γειτνίαση με όλη την Νότια Ιταλία και ιδιαιτέρως με τους λιμένες επιβιβάσεως της Ιταλίας και Αλβανίας. Δεν τολμώ ούτε καν να αναλογισθώ τις επιπτώσεις μας αυτής της καταστάσεως». Φανταστείτε την τροπή του Β’ Παγκόσμιου πολέμου αν πραγματοποιούνταν το «Μεγάλο Μεσογειακό Σχέδιο» του Χίτλερ. Η Μεσόγειος θα γίνονταν Λίμνη του Άξονα και θα στερούσε τους συμμάχους τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της Μεσογείου.
- Η αντίσταση της Ελλάδας στον ιταλικό φασισμό, συνέβαλε και στην ανατροπή της φιλογερμανικής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Τσβέτκοβιτς στη Γιουγκοσλαβία. Ήταν όμως πολύ αργά για την Γιουγκοσλαβία να οργανώσει την αντίσταση στις γερμανικές στρατιές τις πρώτες μέρες της εισβολής.
- Κάθε μέρα που η γερμανική αεροπορία ασχολούνταν στην Ελλάδα κατά την εκκένωση των συμμαχικών στρατευμάτων, επέτρεψε στη σταθεροποίηση της κατάστασης των Άγγλων στη Λιβύη και απέτρεψε τη μεταφορά πολεμικού υλικού στο Τομπρούκ.
